Plaid Cymru yn croesawu cam 'arloesol fyd-eang' i droseddu celwydd gwleidyddol

Mae Plaid Cymru wedi croesawu adroddiad pwysig Pwyllgor Safonau'r Senedd yn argymell y dylid gwneud dweud celwydd i'r cyhoedd yn fwriadol er mwyn ennill etholiad yn drosedd.

Wedi'i ddisgrifio fel cam "arloesol fyd-eang", mae'r cynnig yn drobwynt gwirioneddol yn yr ymdrech i frwydro yn erbyn camwybodaeth a thwyll gwleidyddol—bygythiadau y mae'r adroddiad yn eu cydnabod fel risgiau difrifol i ddyfodol democratiaeth.

Mae Plaid Cymru hefyd yn croesawu cefnogaeth y Pwyllgor i ganiatáu ar gyfer system o gywiriadau cyhoeddus (fel y cynigiodd Plaid Cymru yn wreiddiol) ac anghymhwyso ar gyfer twyll bwriadol trwy wasanaethu Aelodau.

Fodd bynnag, mae Plaid Cymru o'r farn ei bod yn hanfodol i ymgeiswyr ac Aelodau gael eu dal i'r un safon drwyadl, gyda phenderfyniadau'n cael eu penderfynu gan lys neu dribiwnlys gwirioneddol annibynnol yn unol â'r ymrwymiad a wnaed gan Lywodraeth Cymru.

Mae'r blaid yn galw ar Lywodraeth Cymru i gyflwyno deddfwriaeth yn gyflym sy'n sicrhau'r egwyddorion hyn ac i sicrhau bod y gyfraith newydd ar waith cyn etholiad nesaf y Senedd—yn unol â'i haddewid i gyflwyno deddfwriaeth o'r fath erbyn 2026.

Dywedodd Aelod o'r Senedd Plaid Cymru, Adam Price AS:

"Mae'r consensws trawsbleidiol yn yr adroddiad hwn yn gam arloesol fyd-eang wrth fynd i'r afael â thwyll gwleidyddol bwriadol.

“Mae gwneud dweud celwydd wrth bleidleiswyr yn drosedd yn un o'r argymhellion mwyaf beiddgar gan unrhyw bwyllgor seneddol a welsom ledled y byd, ac mae'n dangos penderfynoldeb i amddiffyn democratiaeth rhag effaith cyrydol twill-wybodaeth.

“Mae angen cymhwyso'r un radicaliaeth hon nid yn unig i ymgeiswyr, ond i'r rhai sydd eisoes wedi'u hethol. Dim ond system sy'n wirioneddol annibynnol sy'n gallu sicrhau bod ymddiriedaeth y cyhoedd yn cael ei adfer a'i gynnal. Ni all gwleidyddion eistedd mewn a barnu ar wirionedd datganiadau ei gilydd—rhaid mai swydd corff y tu hwnt i ddylanwad gwleidyddol yw hwn.

“Edrychwn ymlaen at weithio gyda Llywodraeth Cymru i gyflawni eu haddewid i'r Senedd ac i'r cyhoedd yng Nghymru i adeiladu fframwaith cyfreithiol cadarn sy'n cosbi anonestrwydd ac yn cynnal y safonau uchaf yng ngwleidyddiaeth Cymru."