'Rhaid i gymorth i'r gweithlu fod wrth wraidd cynllun adfer y GIG'
Llywodraeth Plaid Cymru yn cynllunio cyflog teg a miloedd o recriwtiaid newydd mewn gwasanaeth iechyd a gofal trawsnewidiol
Cyn cyhoeddi cynllun adfer GIG newydd Llywodraeth Cymru, mae Plaid Cymru wedi adnewyddu ei haddewid i recriwtio 1,000 o feddygon a 5,000 o nyrsys a gweithwyr iechyd proffesiynol eraill er mwyn cryfhau'r gweithlu a'i gefnogi'n well. Maent hefyd yn galw am drawsnewid gwasanaethau mewn gwirionedd, gan eu rhoi ar sail fwy cynaliadwy, ac nid dim ond camau i ddelio â goblygiadau covid.
Dywed Gweinidog Iechyd cysgodol Plaid Cymru Rhun ap Iorwerth fod unrhyw gynlluniau sy'n canolbwyntio'n gyfan gwbl ar 'adferiad o'r pandemig' yn anwybyddu dau ddegawd o "ddirywiad".
Mae gwybodaeth a gyhoeddwyd yr wythnos diwethaf (dydd Iau 18 Mawrth) yn dangos y lefel uchaf erioed ar gyfer rhestrau aros GIG Cymru, ond dywedodd Mr ap Iorwerth fod hyn yn cuddio problemau a oedd eisoes yno a bod amseroedd aros am driniaeth a diagnosteg eisoes yn rhy hir cyn y pandemig.
Dywedodd:
"Ôl-groniadau mewn llawdriniaeth a diagnosis, gweithlu blinedig a heb ddigon o staff a thargedau a fethwyd – roedd hyn eisoes yn etifeddiaeth o 20 mlynedd o Weinidogion Iechyd Llafur, cyn i'r pandemig daro. A dim ond eu hailadrodd y byddant yn cael eu hailadrodd, oni bai bod ein system iechyd a gofal yn cael ei thrawsnewid yn llwyr.
"Mae Llafur yn cydnabod yr anghydraddoldebau hyn ond nid yw'n derbyn y cyfrifoldeb am y dirywiad hwn.
"Bydd Plaid Cymru yn dechrau drwy hyfforddi a recriwtio 1,000 o feddygon ychwanegol a 5,000 o nyrsys a gweithwyr iechyd eraill gan dynnu pwysau oddi ar y gweithlu presennol, a bydd ein Gwasanaeth Iechyd a Gofal Cenedlaethol newydd di-dor yn rhoi'r parch y maent yn ei haeddu i weithwyr gofal, gan eu rhoi ar yr un telerau ac amodau a graddfeydd cyflog â gweithwyr iechyd.
"Bydd staff a chleifion yn elwa. Bydd ein cynllun canser yn cyflymu diagnosis a thriniaeth, bydd pobl ifanc yn cael cymorth gyda'u hiechyd meddwl a'u lles drwy rwydwaith o ganolfannau lles ieuenctid. A byddwn yn blaenoriaethu mesurau ataliol fel erioed o'r blaen.
"Allwn ni ddim mynd yn ôl i sut oedd pethau. Mae'n rhaid ailadeiladu ein GIG mewn ffordd sy'n ei wneud yn fwy cadarn nag erioed – tasg y bydd Plaid Cymru yn dechrau ar ddiwrnod cyntaf mewn Llywodraeth."