Plaid Cymru yn Cyhoeddi Cynllun i Fynd i'r Afael â Rhestrau Aros
‘Rydym o ddifrif am drwsio’r gwasanaeth iechyd’ – Mabon ap Gwynfor
Byddai llywodraeth Plaid Cymru yn sefydlu hybiau llawfeddygol ar draws Cymru i fynd i'r afael â rhestrau aros enfawr yn y gwasanaeth iechyd yng Nghymru.
Heddiw (dydd Mawrth 14 Ionawr 2025), bydd llefarydd Plaid Cymru dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol Mabon ap Gwynfor AS yn cyhoeddi cynllun tymor byr ei blaid i fynd i'r afael ag yr ôl-groniad triniaeth a gostwng rhestrau aros y gwasanaeth iechyd.
Mae rhestrau aros y gwasanaeth iechyd yng Nghymru wedi cyrraedd y lefel uchaf erioed bob mis ers mis Mawrth 2024, ac wedi rhagori 800,000 ym mis Hydref gyda thua 620,300 o bobl yn aros am driniaeth.
Llafur yng Nghymru sy'n rhedeg y gwasanaeth iechyd ar hyn o bryd - ac wedi bod am y 25 mlynedd diwethaf.
Mae cynllun Plaid Cymru, 'Hir pob aros? Troi cornel ar dorri rhestrau aros y gwasanaeth iechyd’ yn amlinellu sawl cam gweithredu uniongyrchol y byddai Plaid Cymru yn eu cymryd yn nyddiau cyntaf y llywodraeth:
- Sefydlu canolfannau gofal dewisol rhanbarthol i gael pobl ar restrau aros i’w gweld yn gyflym;
- Gwella'r broses atgyfeirio drwy gyflwyno Gwasanaeth Triage Gweithredol;
- Cyflwyno deddfwriaeth frys i ymgorffori cydweithredu systematig rhwng byrddau iechyd i gydnabod capasiti ar gyfer apwyntiadau;
- Dulliau newydd o gynllunio rhestrau aros drwy gyfateb lefelau staffio â gofynion rhestrau aros;
- Defnyddio technoleg i gael symptomau pobl wedi’u hasesu’n gyflymach gan glinigwyr.
Dywedodd Mr ap Gwynfor fod y cynllun wedi'i gynllunio i fynd i'r afael â rhestrau aros uchel yn y tymor byr fel rhan o weledigaeth hirdymor y blaid i wella'r gwasanaeth iechyd a'i wneud yn addas ar gyfer y dyfodol.
Dywedodd fod Llafur wedi colli ei ffordd ar y gwasanaeth iechyd ac mai dim ond Plaid Cymru allai gynnig i gleifion, meddygon a nyrsys y 'dechrau newydd' sydd ei angen i’w gwella.
Dywedodd llefarydd Plaid Cymru dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol, Mabon ap Gwynfor AS:
"Mae cynllun Plaid Cymru i daclo'r ôl-groniad a dod â rhestrau aros i lawr yn dangos ein bod o ddifrif am drwsio'r gwasanaeth iechyd.
"Er i'r Prif Weinidog wneud taclo rhestrau aros yn flaenoriaeth iddi, mae dros 600,000 o bobl yng Nghymru yn dal i aros am driniaeth ar y gwasanaeth iechyd. Ni ddylai fod fel hyn.
"Ar y diwrnod cyntaf, bydd llywodraeth Plaid Cymru yn cymryd camau ar unwaith i wella'r broses o atgyfeiriadau triniaeth drwy sefydlu gwasanaeth brysbennu gweithredol; sicrhau mwy o gydweithio rhwng byrddau iechyd i nodi capasiti ar gyfer apwyntiadau; manteisio ar dechnoleg a thelefeddygaeth i gael asesiad cyflymach o symptomau pobl; paru staff â gofynion rhestrau aros mewn gwahanol arbenigeddau; ac yn olaf - cyflwyno hybiau llawfeddygol dros-dro ar draws Cymru i gael pobl i gael triniaeth.
"Ar ôl 25 mlynedd o Lafur, mae Cymru - ac yn hollbwysig y gwasanaeth iechyd - angen dechrau o'r newydd. Dim ond Plaid Cymru sydd â'r cynlluniau a'r uchelgais i gyflawni'r newid y mae angen i bobl ei weld."