Plaid Cymru yn addo gwersi nofio am ddim i blant ysgol gynradd i wella sgiliau diogelwch dŵr
Mae boddi yn un o brif achosion marwolaeth ddamweiniol yng Nghymru – mae Plaid Cymru eisiau newid hynny
Heddiw (dydd Llun 28 Gorffennaf 2025), mae Plaid Cymru wedi cyhoeddi eu Rhaglen Nofio Ysgolion a Diogelwch Dŵr Cenedlaethol newydd, a fydd yn darparu isafswm profiad nofio ysgol i bob plentyn yng Nghymru.
Bydd y rhaglen gyffredinol yn cynnwys 20 o wersi nofio a diogelwch dŵr ar gyfer pob disgybl cynradd yn ystod Blynyddoedd 4 a 5.
Beirniadodd llefarydd Plaid Cymru dros Chwaraeon, Heledd Fychan AS, y ffaith nad oedd plant a phobl ifanc yng Nghymru yn cael y cyfle i ddysgu sut i nofio, gyda ffigyrau a ryddhawyd yn 2024 yn dangos mai dim ond 35% o blant ym mlynyddoedd 3-6 sy'n gallu nofio – a dim ond 16% yn ardal Caerdydd.
Mae boddi yn un o brif achosion marwolaethau damweiniol yng Nghymru, gyda chyfraddau boddi damweiniol yng Nghymru yn fwy na dwbl cyfartaledd y DU. Y llynedd yn unig, bu o leiaf 18 o farwolaethau trwy foddi yng Nghymru. Dywedodd Heledd Fychan AS na all y sefyllfa hon 'barhau'.
Eglurodd Ms Fychan y bydd y polisi a gyhuddwyd heddiw nid yn unig yn achub bywydau, ond yn rhan o ymrwymiad Plaid Cymru i agenda iechyd ataliol newydd a thrawsnewidiol – i drin gwraidd salwch corfforol a meddyliol yn hytrach na'r symptomau yn unig. Gallai dysgu plant i nofio eu harwain i fyw bywydau mwy egnïol ac iachach.
Dywedodd llefarydd Plaid Cymru dros ddiwylliant, y cyfryngau a chwaraeon, Heledd Fychan AS:
"Boddi yw un o brif achosion marwolaethau damweiniol yng Nghymru, gyda 18 o farwolaethau trwy foddi yn 2024 yn unig. Mae addysgu ein pobl ifanc sut i nofio a bod yn ddiogel yn y dŵr ac o amgylch y dŵr yn angenrheidiol, nid yn braf i'w gael.
"Dyna un o'r nifer o resymau pam y bydd llywodraeth Plaid Cymru yn buddsoddi yn ddiogelwch ein plant drwy ddarparu gwersi nofio am ddim.
"Bydd Rhaglen Genedlaethol Nofio a Diogelwch Dŵr newydd Plaid Cymru yn dysgu pob plentyn y sgiliau sydd eu hangen arnynt i fwynhau treulio amser yn y dŵr ac wrth y dŵr yn ddiogel.
"Trwy roi cyfle i blant ddysgu nofio, byddwn hefyd yn annog plant i fod yn iachach – sydd i gyd yn rhan o'n hymrwymiad i agenda newydd a thrawsnewidiol ar gyfer iechyd cyhoedd yng Nghymru.
"Bydd llywodraeth Plaid Cymru yn darparu arweinyddiaeth newydd ac yn rhoi cyfle teg i bob plentyn yng Nghymru drwy arfogi'r sgiliau a'r cyfleoedd sydd eu hangen arnynt i gadw'n ddiogel a byw bywydau iachach."
Dywedodd Fergus Feeney, Prif Swyddog Gweithredol Nofio Cymru, Corff Llywodraethu Cenedlaethol ar gyfer Dyfrol:
"Ar ôl sawl blwyddyn o ymgyrchu dros Nofio Ysgol, rydym yn croesawu'r addewid hwn gan Blaid Cymru. Mae gallu nofio yn sgil bywyd y mae pob plentyn o Gymru yn haeddu ei gael. Ein gweledigaeth yn Nofio Cymru yw Gweithgareddau Dyfrol i bawb. Ond heddiw, mae llai na 35% o blant Cymru 7–11 oed yn gallu nofio. Heb weithredu brys, gallai degau o filoedd o blant Cymru bob blwyddyn adael yr ysgol gynradd heb allu cadw'n ddiogel yn, ar, neu o amgylch y dŵr. Trwy gael cynnig nofio ysgol gyffredinol, gallwn sicrhau bod plant Cymru o bob cefndir yn cael yr un cyfle i ennill sgil bywyd, i ddatblygu eu hyder a dechrau ar eu taith o weithgarwch corfforol gydol oes. Byddai hyn yn golygu mai Cymru fyddai'r genedl gartref gyntaf i gael rhaglen genedlaethol o'r arwyddocâd hwn ar waith."